Những ngày này, các đầm sen tại Hồ Tây (phường Tây Hồ, Hà Nội) lại nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Từ sáng sớm, nhiều du khách đã tới đầm sen để chụp ảnh, lưu lại ký ức đẹp đẽ với những đóa sen rực rỡ sắc hồng. Nhiều chủ đầm cũng tất bật chèo thuyền ra đầm để thu hái hoa sen. Trên bờ, các tiểu thương đã chờ sẵn để thu mua hàng. Trong số những tiểu thương này, có rất nhiều người chuyên làm trà sen – đặc sản nức tiếng đất Hà thành.
Sen Hồ Tây (Ảnh: Lam Chi)
Được biết, sen được trồng tại Hồ Tây chủ yếu là sen bách diệp. Đây là nguyên liệu chính tạo nên thương hiệu trà sen “đệ nhất Hà Thành”. Chia sẻ trên VTC News, chị Lê Châu Giang, một hộ gia đình có nghề gia truyền làm trà sen cho biết, không phải loại sen nào cũng đủ hương để làm nên một ấm trà ngon. Đối với những người sành trà, chỉ có sen đầm Trị Hồ Tây mới làm họ hài lòng. Chị Giang mô tả, sen bách diệp đầm Trị có nhiều cánh, hương thơm dịu, không nồng nàn nhưng bền, thanh khiết và thấm sâu. Hoa sen bắt buộc phải được thu hoạch khi mặt trời vừa mọc bởi đây là thời điểm mà hoa tỏa hương nhiều nhất.
Quy trình chế biến trà sen rất kỳ công, tỉ mỉ, đòi hỏi sự kiên nhẫn và tinh tế của người làm. Theo chị Giang, ngay sau khi hái hoa sen về, người làm phải nhanh chóng nhặt gạo sen ra để ướp với trà. Gạo sen chính là túi hương, là tinh túy của bông sen. Theo đó, để chế biến được 1 kg trà sen thượng hạng, người làm cần tới 1.000 – 1.200 bông sen. Quá trình ướp kéo dài nhiều ngày với nhiều lượt thay gạo sen. Mỗi lần thay gạo sen là một chuỗi công đoạn gồm tách gạo, trộn trà, lên hương, sấy khô,… Tất cả công đoạn này đều được làm bằng tay và đều phải làm một cách tỉ mỉ để giữ được hương thơm trọn vẹn của hoa sen.
Lấy gạo sen để ướp trà (Ảnh: Giang Huy/VnExpress)
Loại trà được sử dụng làm trà sen là hai loại trà ngon nhất Việt Nam: trà shan tuyết và trà Thái Nguyên. Chính vì thế, giá của trà sen ướp theo kiểu truyền thông như này thường rất đắt đỏ, dao động từ 800.000 – 1,7 triệu đồng/lạng (tương đương khoảng 8 – 17 triệu đồng/kg).
Bên cạnh phương pháp ướp gạo sen truyền thống, những năm gần đây người làm trà còn sáng tạo cách “ướp xổi” trà sen. Theo đó, trà sẽ được đưa trực tiếp vào bông sen tươi, bọc lại bằng cánh và lá sen rồi sấy khô. Loại trà này có giá thành rẻ hơn, khoảng 40.000 – 80.000 đồng/bông tùy loại nhưng hương vị sẽ không ngon bằng trà được ướp theo phương pháp truyền thống.
Trà ướp bông sen tươi (Ảnh: Hiệp hội Chè Việt Nam).
Trà sen không chỉ là một thức uống, mà còn là biểu tượng tinh tế của văn hóa ẩm thực và lối sống thanh tao của người Việt, đặc biệt là người Hà Nội xưa. Theo thông tin từ Hiệp hội Chè Việt Nam, trà ướp hoa sen có thể mang lại hàng loạt lợi ích cho sức khỏe bao gồm: tăng cường miễn dịch; chữa thiếu máu; ngăn ngừa các bệnh như tim mạch, ung thư, đột quỵ; chống oxy hóa và làm đẹp da; giải nhiệt; chống ợ chua và viêm loét dạ dày; giảm stress; giảm mỡ máu; giảm huyết áp,… Tuy nhiên, cần tránh uống trà sen trước giờ đi ngủ để không làm ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ hoặc mất ngủ. Đồng thời, lưu ý 7 “không” khi uống loại trà này:
- Không uống quá nhiều
- Không uống trà quá đậm
- Không uống khi đói bụng
- Không uống ngay sau khi ăn, đặc biệt là sau khi ăn thức ăn nhiều đạm
- Không uống trà pha đi pha lại nhiều lần
- Không uống trà để qua đêm
- Không uống trà với thuốc.
