Trong những năm đầu đời, bộ não trẻ phát triển mạnh mẽ nhất, đặc biệt trong giai đoạn từ 0–3 tuổi. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng: những kích thích sớm mà bố mẹ mang đến cho trẻ sơ sinh sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cách trẻ tiếp nhận, xử lý và phát triển khả năng học hỏi sau này.
IQ không hoàn toàn do di truyền quyết định. Môi trường, cách tương tác và sự đồng hành của cha mẹ đóng vai trò quan trọng không kém.
Dưới đây là 3 việc đơn giản bố mẹ có thể thực hiện hàng ngày để kích thích sự phát triển trí tuệ cho trẻ từ khi con còn nằm trong nôi.
1. Phản hồi khi trẻ ra dấu hiệu giao tiếp
Khi trẻ bập bẹ, ê a, hay nhìn theo hướng của mẹ, đó là những hành vi giao tiếp sơ khai. Dù chưa biết nói, trẻ vẫn rất nhạy bén với sự phản hồi từ người lớn.
Sự phản hồi linh hoạt của cha mẹ cũng là tiền đề cho việc phát triển ngôn ngữ của trẻ (Ảnh minh họa)
Việc cha mẹ đáp lại trẻ bằng cách mỉm cười, trả lời, nhại lại âm thanh trẻ phát ra sẽ giúp trẻ nhận ra rằng “tiếng nói” của mình có tác dụng, và trẻ sẽ có xu hướng giao tiếp nhiều hơn.
Sự phản hồi linh hoạt cũng là tiền đề cho việc phát triển ngôn ngữ, giúp trẻ hiểu quy luật giao tiếp và cố gắng tương tác tốt hơn.
2. Mô tả và đặt câu hỏi ngay cả khi con còn sơ sinh
Ngay cả khi trẻ chưa hiểu rõ ngôn ngữ, việc cha mẹ mô tả sự việc hoặc đồ vật xung quanh sẽ giúp trẻ làm quen với từ vựng và cách giao tiếp. Chẳng hạn, khi thay tã, pha sữa hay đi dạo, cha mẹ hoàn toàn có thể nói với con những câu rất đời thường như: “Giờ mình thay tã nha!”, “Cô kia đang đẩy xe đi dạo kìa…”
Trẻ sơ sinh tuy chưa hiểu hết, nhưng bộ não đã bắt đầu ghi nhớ ngôn ngữ và phân loại âm thanh. Việc đặt câu hỏi ngắn, dễ hiểu cũng sẽ giúp trẻ tăng khả năng chú ý và phản ứng nhanh hơn.
3. Tương tác qua sách và hình ảnh
Dù trẻ chưa biết đọc, việc tiếp xúc với sách tranh, hình ảnh và được nghe đọc to sẽ giúp kích hoạt vùng ngôn ngữ và tư duy tưởng tượng. Ngay từ khi trẻ được 2–3 tháng tuổi, cha mẹ có thể cho trẻ xem các sách hình đơn giản, màu sắc tương phản cao, đồng thời đọc tên sự vật để trẻ dần làm quen và ghi nhớ.
Tiếp xúc với sách tranh, hình ảnh và được nghe đọc to sẽ giúp kích hoạt vùng ngôn ngữ và tư duy tưởng tượng (Ảnh minh họa)
Việc đọc sách to cũng giúp trẻ làm quen với ngữ âm chuẩn, nhịp điệu lời nói và đồng thời tăng sự gắn bó với cha mẹ. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng giúp trẻ có động lực học hỏi tốt hơn trong tương lai.
IQ cao không phải là đích đến duy nhất, nhưng là khả năng hoàn toàn có thể nuôi dưỡng từ những việc nhỏ mỗi ngày. Và trong những năm đầu đời, người đồng hành gần gũi nhất của trẻ chính là cha mẹ.
